Op nu.nl verscheen op 19 november het volgende artikel over de combinatie werk en gezin

Werk en gezin combineren is niet altijd even makkelijk, maar er zitten volop voordelen aan. Hoe zit dat en hoe maak je nou de beste combinatie tussen carrière en kinderen? Opvoedkundigen hebben tips.

Als het gaat over hoe ouderschap je carrière beïnvloedt, lijkt het soms alsof dat een enorme opgave is waarbij je tegen problemen aanloopt. Maar het feit dat je vader of moeder bent geworden, heeft ook een positieve invloed op je werkende leven en vice versa, bleek eerder deze maand uit onderzoek van de Erasmus Universiteit.

“Het werkende leven en het gezinsleven beïnvloeden elkaar doorlopend”, schrijft arbeids- en organisatiepsycholoog Danyang Du in haar proefschrift. “Een gezin kan je helpen om na en tijdens werktijd afstand te nemen van stress. En werknemers die afstand kunnen nemen, presteren beter.”

Andersom heeft een carrière ook positieve invloed op je gezinsleven, schrijft ze. “Mensen die werk een centrale plaats in hun leven geven, zijn beter opgewassen tegen ingrijpende gebeurtenissen in hun privéleven.”

Na eerste maanden merken ouders pas hoe zwaar het is

Voor ouders die een kind verwachten, verandert er een hoop. De meeste stellen anticiperen hierop door minder uren te gaan werken, oppas of kinderopvang te regelen. “Een valkuil voor ouders is de verandering onderschatten”, zegt opvoedkundige en bedrijfsantropoloog Joyce Knappe. “Ze denken dat het vanzelf goed komt, want zoveel mensen combineren toch hun werk en hun baan?”

Dat merkt ook coach Annemie Schuitemaker van Career & Kids. Zij helpt al vijftien jaar ouders. Eerst vooral moeders, nu ook vaker vaders. “Vaak kloppen ouders pas bij mij aan als ze in de problemen komen”, vertelt zij. “Ze hadden een schema en een duidelijke verdeling tussen vader, moeder, oppas, opa en oma. Maar het leven valt niet te plannen.”

Na de eerste zes maanden merken ze pas hoe zwaar het is, vertelt ze. “Want de moeilijkheid zit ‘m juist in de onverwachte momenten, zoals wanneer je kind of jij ziek wordt, je in de file staat of als je een keer op werkreis moet.”

‘Er is niet één succesroute’

Hoe voorkom je problemen? Het begint volgens beide experts inderdaad met een planning. Hoe die eruit moet zien, daarvoor is geen ideale oplossing. In Nederland zijn volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zo’n 2,5 miljoen huishoudens met kinderen jonger dan 24 jaar.

In 63 procent van de gezinnen werken beide ouders. De verdeling loopt sterk uiteen: sommige ouders maken een gelijke verdeling in werkuren, andere kiezen voor fulltime-parttime, weer anderen combineren een bedrijf aan huis met zorg voor kinderen.

“Er is niet één succesroute”, vertelt Knappe. “Het hangt allemaal af van het soort werk dat je doet, je woon-werkverkeer, welke opties je hebt voor opvang. Denk ook aan je eigen wensen en die van je partner.”

Bespreek ook dat je taken wilt laten vallen

Een veelgemaakte fout is dat ouders minder uren gaan werken, maar geen taken laten vallen.

“Ze doen gewoon hetzelfde werk in minder tijd”, zegt Schuitemaker. “Ze proppen vijf werkdagen in vier en schrappen dan de belangrijke pauzes en herstelmomenten. Daarbij slapen ze minder, hebben ze het huishouden en willen ze ook nog tijd maken voor sport of leuke dingen. Dat breekt ouders op.”

Haar tip: bespreek niet alleen dat je minder uren wilt werken, maar ook welke taken daarbij afvallen.

“Ouders worstelen er niet alleen mee om een nieuw levensritme te vinden, maar ook met hun emoties. Hoe ga je om met loyaliteiten en schuldgevoelens? En wat wil ik nou echt zelf? En hoe blijf je jezelf?,” vertelt opvoedkundige Knappe.

Schuitemaker: “Wees soms een beetje egoïstisch. Doe iets voor jezelf, want jij hebt ook ontspanning nodig om op te laden. En realiseer je dat het allemaal niet perfect hoeft, een 7 is ook goed. Uit een Engels onderzoek bleek dat werkende ouders vaker gezond koken dan niet werkende ouders. Mooi natuurlijk, maar het is echt niet erg om eens iets uit de vriezer te halen als je een hectische dag hebt gehad.”

De ideale verdeling bestaat niet

Hoe zit het met de verdeling van werkuren tussen partners? Knappe begeleidt al twintig jaar ouders en ziet dat de verdeling tussen vaders en moeders steeds ‘eerlijker’ wordt. Onderzoek toont aan dat vrouwen nog altijd een achterstand hebben op de arbeidsmarkt en dat mannen een achterstand hebben op het gebied van zorgtaken.

“Het is nog steeds vaak de man die fulltime werkt. Maar dat is niet altijd vrijwillig, ik kom in mijn praktijk vaak vaders tegen die een onvervulde deeltijdwens hebben, maar het is in nog lang niet alle bedrijven normaal dat vaders minder gaan werken of in gesprek gaan met hun werkgever. Daar valt nog een wereld te winnen.”

De ideale verdeling bestaat niet, maar zowel Knappe als Schuitemaker pleit voor een meer eerlijke verdeling. “De combinatie is goed voor je eigen ontwikkeling en die van je kinderen”, zegt Schuitemaker. “Kinderen worden vaak zelfstandiger en bovendien geef je ze het goede voorbeeld.”

‘Ouderschap helpt relativeren’

Het is dus goed om tijdens de zwangerschap al na te denken over de verdeling, maar realiseer je dat de situatie anders kan zijn als je kind er is. Misschien wil je toch minder werken dan je vooraf had bedacht of verlang je juist enorm naar de uitdaging van een baan.

Andersom heeft ouderschap ook invloed op je carrière. Het is zo dat mensen die fulltime werken vaker topposities hebben en dat het soms best ingewikkeld is om werkreizen en overwerken te combineren met je gezin. Maar tegelijkertijd doen ouders allerlei vaardigheden op die hen helpen in hun carrière.

Knappe noemt ouderschap “een cadeau voor je persoonlijke ontwikkeling”. “Als ouder word je beter in empathie, je kunt je beter verplaatsen in anderen en je denkt verder dan je eigen belang”, vertelt ze. “Dat zijn vaardigheden die ook op je werk goed van pas komen.”

“Ouderschap helpt relativeren”, vertelt Schuitemaker. Ze legt uit dat dit ook blijkt uit het proefschrift van de Erasmus Universiteit. “Uit het onderzoek komt naar voren dat veel ouders gemiddeld beter in staat zijn om dingen in perspectief te plaatsen. Werk is niet alles en de wereld vergaat niet als je die klant niet binnenhaalt.”